Recensie: Nieuwe kruisvaarders; in de reis naar volledigheid valt het centrale thema nog weleens uit de zadeltas

Het lijkt weleens of de meeste populisten de jaren vijftig het summum van de beschaving vinden. Wie dat al ver van de realiteit af vind staan kan zich beter schrap zetten voor de de politieke idealen die worden beschreven in Nieuwe kruisvaarders. In het boek van journalist en voormalig strenggelovige Sander Rietveld, dat de wereld van orthodox christelijken onder de loep neemt, komen doodleuk citaten voor als ‘’We dromen van iets dat nog mooier en volmaakter is dan de middeleeuwen’’. Het boek weet de christelijke onderstromen in moderne, populistische bewegingen goed te ontbloten, maar verzandt net iets te veel in randzaken en systematische uiteenzettingen om echt een centraal punt mee te geven. 

Recensie: Nieuwe kruisvaarders; in de reis naar volledigheid valt het centrale thema nog weleens uit de zadeltas

Samuel Lee: “Voor mij is sociale gerechtigheid het belangrijkste.”

Thomas van de Vijver meldde zich op een dinsdagavond bij de Foundation Academy of Amsterdam bij Ganzenhoef, Amsterdam Zuidoost. Deze academie biedt gratis of tegen een kleine vergoeding academische studies aan voor hen die te weinig inkomen hebben of nooit de kans hebben gehad om te studeren. Het aanbod in de Liberal Arts en Geesteswetenschappen wordt voornamelijk genuttigd door migranten, vluchtelingen en mensen van vervolgde minderheden in de wereld. Aan het hoofd van deze academie staat Samuel Lee, universitair docent aan de Vrije Universiteit (VU) en directeur van de Center for Theology of Migration aan de VU. Daarnaast is Lee voorganger bij de Pinkstergemeente en sinds kort ook Theoloog des Vaderlands. In die hoedanigheid spreek ik deze avond met hem over religie in Nederland.

Samuel Lee: “Voor mij is sociale gerechtigheid het belangrijkste.”

“Juf? Hoe zijn mensen ontstaan?”

Bovenstaande vraag werd enkele weken geleden in mijn klas gesteld. Een korte innerlijke discussie was bij mij het gevolg. Zelf ben ik nooit gelovig opgevoed. Ik heb wel op katholieke scholen gezeten waar ik ‘de dochter van de waard’ speelde in het Kerstspel en op mijn zestiende een weekend in een klooster heb gezeten. Erg ver ging het religieuze onderwijs niet. Voor mij waren de bijbelverhalen interessant, maar wel alleen verhalen. En nu stond ik voor de klas en vroeg de ene leerling: ‘Juf, hoe zijn mensen ontstaan?’

“Juf? Hoe zijn mensen ontstaan?”

Jan Schippers: “Je bent als mens beperkt in je kennis en je geloof.”

Jan Schippers (1968) is sinds 2006 actief bij de Guido de Brès-Stichting, het wetenschappelijk instituut voor de SGP. De DEMO interviewde hem over dit instituut en hoe wordt gewerkt met de combinatie van geloof, wetenschap en politiek. Voor 2006 werkte hij in het Europees Parlement namens de SGP en de voorlopers van de ChristenUnie, GPV en RPF. In 1994 is hij afgestudeerd als staatkundig econoom aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Jan Schippers: “Je bent als mens beperkt in je kennis en je geloof.”

Het behoud van de kerk is niet hetzelfde als behoud van religie

Recent was er ophef over een kunstproject in de Oude Kerk in Amsterdam. Onder andere De Volkskrant meldde op 3 december dat er sprake was van een cultuurclash: een groot kunstenaarsportret van een Argentijn hinderde het traditionele gebruik en aanzicht van de kerk. Herman Vuijsje, die bestuurslid is van de Stichting tot Behoud van de Oude Kerk, deed zijn beklag in Het Parool. Het ging Vuijsje er vooral om dat de gemeenteleden van de kerk in hun wekelijkse kerkdiensten gehinderd werden door het grote kunstwerk in de kerk. Daarnaast zou ophoudende stof ook het orgel kunnen beschadigen en eerdere gedane restauraties aantasten. Kortom, volgens sommigen was er onverantwoord omgegaan met een religieus monument.

Het behoud van de kerk is niet hetzelfde als behoud van religie

Een revolutionaire religie

De Franse Revolutie betekende het einde van een tijdperk en leidde een nieuw tijdperk in. Het markeerde een radicale verandering in de Europese geschiedenis. Het was niet alleen in verandering qua staatsinrichting van een absolute monarchie naar een republiek waarin iedere burger gelijk was. De Franse Revolutie zorgde er ook voor dat er op een andere manier naar religie werd gekeken.

Een revolutionaire religie

December: themamaand religie

Deze december is het de maand van de religie bij de DEMO. Dat lijkt misschien een beetje voorspelbaar in een maand met meer dan tien christelijke feestdagen en de acht dagen van Chanoeka. De redactie dacht dat het voor de JD, een organisatie die op het eerste oog areligieus lijkt, mooi zou zijn om religie eens onder de loep te nemen. Traditionele religies als het christendom en jodendom lijken te botsen met onze meer progressief liberale waarden, de openlijk religieuze JD’er is dan ook duidelijk in de minderheid. Ondanks dat velen van ons, waaronder ikzelf, zich waarschijnlijk identificeren als atheïst of humanist is het niet te ontkennen dat wij deels door religie zijn gevormd.

December: themamaand religie