Een jaar of vijf geleden leek de zoektocht naar een kamer de grootste opgave op de woningmarkt te zijn die je in je leven tegen zou komen. Tot je anno 2020 weer uit die kamer moet en te maken krijgt met de huidige woningnood. Adjunct hoofdredacteur Jurgen Verhagen ging in gesprek met Jessica van Eijs, het Tweede Kamerlid wiens dag grotendeels bestaat uit woningtekorten, woningnood, woningbouw en hoofdbrekens over stikstof. De cijfers en oorzaken zijn betreurenswaardig, maar gelukkig zijn er hoopvolle mogelijkheden voor de toekomst.
Radicale voorstellen voor democratische vernieuwing staan binnen D66 – en ook binnen de Jonge Democraten – ter discussie. De kersverse D66-lijsttrekker Sigrid Kaag zei het vrij treffend: “voor democratische vernieuwing ga ik niet de straat op”. Dat is geen nieuw geluid, al door de tweede lijsttrekker van D66, Jan Terlouw, werden thema’s als milieu en sociale rechtvaardigheid prioriteit gegeven. Wel lijkt de interesse in democratische vernieuwing een nieuw dieptepunt te hebben bereikt. In een reeks artikelen neem ik de staat van de politieke agenda van democratische vernieuwing onder de loep. In dit deel blik ik terug op hoe de originele democratische speerpunten van D66 in verval raakte. Wat is de oorzaak van deze alsmaar teruglopende interesse hiervoor? En is de democratische visie waarmee de partij in ‘66 begon überhaupt nog van toepassing op het Nederland van 2020?
Zou het niet geweldig zijn als iedereen immuun was voor het Corona-virus? Of, zou het niet geweldig zijn als iedereen immuun was voor HIV, of Alzheimer; zodat we simpelweg nooit meer bang hoeven te zijn om ziek te worden? Door middel van genetische modificatie van menselijke cellen is het zeer aannemelijk dat wetenschappers dit ideaal in ieder geval voor een goed deel kunnen bereiken in de nabije toekomst. In november 2018 is er een meisjes-tweeling geboren in China waarvan de kiembaancellen zijn aangepast om de tweeling een betere weerstand te geven tegen HIV, pokken en cholera. Een minder bekend voordeel van de genetische aanpassing is dat het correleert met hogere academische prestaties. Op het onderzoek volgde een sterke veroordeling door de internationale wetenschappelijke gemeenschap.
Hoe zorgen we dat we door heel Europa kunnen blijven reizen zonder het klimaat naar de knoppen te helpen? Dit was de uitdaging die de werkgroep Ruimte & Mobiliteit zichzelf een half jaar geleden stelde. Het resultaat is het plan Railroad to the Future. Een plan voor de aanleg van verzameling hogesnelheidslijnen van Liverpool tot Istanbul en van Moskou tot Sevilla. Aanstaande dinsdag 22 september wordt het volledige plan aangeboden aan staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) op het Binnenhof.
De provincie Noord-Holland trekt 73 miljoen euro uit om klimaatneutraal te worden. De investering volgt op het Actieprogramma Klimaat dat de ambitie uitspreekt om in 2030 49% minder CO2 uit te stoten ten opzichte van 1990. Het geld kent grotendeels al een bestemming en is bedoeld om de hele omslag naar klimaatneutraal leven in Noord Holland flink aan te jagen, vertelt Edward Stigter, gedeputeerde Klimaat en Energie (GroenLinks). “Je moet met elkaar om de tafel gaan zitten als je iets wilt bereiken.”
Op zaterdagmiddag 12 september organiseerden vier Amsterdamse studenten een demonstratie op het Museumplein. Een demonstratie voor de opvang van 500 mensen uit het Griekse kamp Moria, dat onlangs afbrandde en 13.000 vluchtelingen dakloos achterliet. Een demonstratie tegen de deal van het kabinet, waarmee slechts 100 vluchtelingen opgenomen zouden worden. Op het programma stonden speeches van onder andere GroenLinks-leider Jesse Klaver en onze eigen JD-voorzitter Léonie Janssen. Thijmen van Hoorn doet verslag.
Zie je het nog voor je, Minister van Financiën Wobke Hoekstra schuifelde ogenschijnlijk uitgeput het gebouw van de Europese Raad uit. Hij had dapper gestreden voor de belangen van Nederland. Mark Rutte was er wat minder gestrest onder, die leek strijdlustig noch verslagen. De biografie van Chopin, die hij tot ergernis van veel andere regeringsleiders als afleiding had meegenomen, zal hem zijn bevallen. Wat is er in die Raad gebeurd? Is dat goed voor Nederland? Voor Europa? 1.0 procent van de omvang van de Europese economie per jaar mag de Europese Unie begroten, zo ging Nederland ten strijde. Toch beklonken de regeringsleiders in Brussel een budget voor Europa van ongekende proporties. Maar is dat nou slecht voor Nederland?
Thomas en Abel interviewden D66 Europarlementariër Sophie in ‘t Veld. Ze geeft vol overgave, zoals we van haar gewend zijn, haar onomwonden kritische blik op wat het gesloten akkoord betekent voor Nederland en de toekomst van Europa. Ook stelden we haar de vraag of dit nou het Europese ´Hamiltonian´ moment is of niet. Het gesprek voerde verder langs de verwaarlozing van de grondbeginselen-en waardengemeenschap van de Europese Unie door sommige lidstaten en hoe hier mee moet worden omgegaan. Ook spraken we Sophie over de komende Tweede Kamerverkiezingen, maar daar komen we te zijner tijd nog wel op terug.
Een initiatief tot gezondheidspreventie wordt vaak snel van tafel geveegd, omdat het niet liberaal zou zijn. Vanuit klassiek-liberaal oogpunt is dit begrijpelijk. Maar D66 is niet klassiek-liberaal en trots op zijn sociaal-liberale fundament. Om deze sociaal-liberale visie waar te maken, is juist een sterker preventiebeleid nodig. De automatische reflex dat gezondheidspreventie per definitie niet liberaal is, moet eruit. Deze reflex kapt de discussie over preventie onterecht voortijdig af. Daarentegen moet het besef dat het ontbreken van een sterk preventiebeleid niet liberaal is, erin. Deze bewustwording opent deuren naar een verrijkte discussie over preventie. En dit is hard nodig, want zonder een sterk preventiebeleid hebben burgers geen werkelijke individuele vrijheid in een samenleving beheerst door vermogende bedrijven.
Iconisch is de poster van de Vrijzinnig Democratische Bond uit 1922. Het ‘Schip van Staat’ vaart op de kijker af, tussen de onheilspellende kliffen aan weerszijden: Revolutie en Reactie. Toch is deze poster emblematisch voor een probleem dat D66 achtennegentig jaar later nog parten speelt. Varend in het midden ontwijkt het schip dan wel keurig de kliffen, maar voor ons als kijker blijft totaal onzichtbaar waar het schip eigenlijk heenvaart.
Van de paarse kabinetten in de jaren 90 wordt wel gezegd dat, boven het eigenlijke beleid dat zij hebben gevoerd, het bestaan van deze kabinetten überhaupt de belangrijkste prestatie was van Wim Kok en de zijnen. De idealen staan boven de uitvoering daarvan. Zo gaat het anno 2020 ook nog te vaak bij een van de oude hoofdrolspelers in de kabinetten-Kok: ons eigen D66.
