Hoe disproportionele aandacht voor valse beschuldigingen het beeld rondom seksueel geweld verdraait

In het volgende artikel worden onderwerpen en terminologie gebruikt die als schokkend kunnen worden ervaren.

Onderwerpen: Seksueel geweld en zelfdoding

Ongeveer vijf jaar geleden, op 16 oktober 2017, zette een tweet van Alyssa Milano een cultuurverandering in werking die voelbaar was van Hollywood tot Hilversum. In haar tweet nodigde ze slachtoffers van seksueel geweld uit de stilte te doorbreken en de magnitude van dit probleem bloot te leggen. Onder de slogan ‘me too’ werden duizenden stemmen verbonden tot één luide schreeuw om verandering. In Nederland volgde grootschalige onderzoeken naar bedrijfscultuur en normen en waarden. Ook betekende dit het einde van de carrière voor een handje vol ‘has-beens’ uit de muziek- en sportwereld.

Tom van den Top

Sinds deze befaamde tweet worden slachtoffers vaker serieus genomen, maar toch heeft een wantrouwend sentiment bij veel mensen nog de overhand. Zeker na de sensationele rechtszaak/soapserie tussen Amber Heard en Johnny Depp, waar de rechter concludeerde dat Heard onterecht Depp van seksueel geweld had beschuldigd. De zaak bracht veel discussie met zich mee, en voor sommige mensen was het reden genoeg om vaker twijfels te trekken bij de verhalen van slachtoffers. Zo beweert Andrew Tate (cultheld voor jongens die er slechts van dromen ooit een echte vrouw aan te raken) dat iedere vrouw maar naar voren kan stappen en je leven kan verwoesten met een valse aanklacht. Steeds meer mensen lijken zich aan te sluiten bij dit idee, maar hoeveel bewijs is hiervoor?  

Minstens twee derde van de slachtoffers gaat überhaupt niet met diens verhaal naar de politie vanwege schaamte of angst om niet geloofd te worden

Om te beginnen is er veel onzekerheid rondom valse beschuldigingen, omdat het soms lastig te achterhalen is wanneer een beschuldiging precies vals is. Toch zou naar schatting slechts ongeveer vijf procent van alle aangiften gebaseerd zijn op een valse beschuldiging. Dit lijkt misschien nog veel, maar hierbij wordt enkel gekeken naar aangiften. Minstens twee derde (en waarschijnlijk nog veel meer) van de slachtoffers gaat überhaupt niet met diens verhaal naar de politie vanwege schaamte of angst om niet geloofd te worden. Daar komt nog eens bij dat tachtig procent van de aangiften in Nederland geseponeerd wordt door een gebrek aan bewijs, waardoor zowel terechte als onterechte beschuldigingen vaak onbehandeld blijven.

Seksueel geweld wordt in onze samenleving nog steeds genormaliseerd en goedgepraat

Alhoewel valse beschuldigingen dus zeker wel voorkomen, zijn dit nog altijd uitzonderingen en leiden ze af van het echte probleem. In Nederland zijn nog steeds jaarlijks 100.000 mensen slachtoffer van seksueel geweld en krijgt een op de acht vrouwen en een op de vijfentwintig mannen ooit te maken met verkrachting. Deze slachtoffers hebben soms nog jarenlang last van mentale klachten die zelfs kunnen leiden tot suïcidale gedachtes. Ook is ‘victim blaming’ ondanks alle aandacht door ‘#metoo’ nog steeds een groot probleem. Zo laat onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk zien dat een derde van de mensen (mannen en vrouwen) vindt dat je als slachtoffer schuld draagt wanneer je, met een rokje aan en wat biertjes op, laat nog op stap bent. Zo wordt seksueel geweld in onze samenleving nog steeds genormaliseerd en goedgepraat.

De uitgebreide uitlichting van iedere valse beschuldiging lijkt zo een vernieuwde poging om seksueel geweld genormaliseerd te houden en de aandacht te verleggen. Tuurlijk, iedere valse beschuldiging is er een te veel, maar het is nog altijd een uitzondering. Laten we het ook zo behandelen.


Heb jij een nare seksuele ervaring meegemaakt, heb je hulp nodig of zit je met vragen? Het Centrum Seksueel Geweld is er voor iedereen die te maken heeft gehad met seksueel geweld. Je kan veilig en anoniem contact zoeken via de chat op https://centrumseksueelgeweld.nl/ of telefonisch via 0800-0188.

Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfmoord helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 0800-0113.

Bron foto: Markus Spiske via Unsplash

Geef een reactie