Voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart interviewt de DEMO vijf jonge kandidaat-gemeenteraadsleden over hun plannen, drijfveren en een specifiek thema. Deze keer: Menno van Diest (20) stuurde op zeventienjarige leeftijd een brief aan D66 Hoeksche Waard of ze nog ‘handjes nodig hadden’. Een kleine drie jaar later is hij campagneleider, en heeft hij met zijn plek op de lijst (3) een grote kans om jeugdigheid te brengen in een gemeente waar winkels op zondag nog ouderwets gesloten zijn. ‘’Gemeentepolitiek is niet alleen maar voor oude mannen en gaat niet alleen over stoeptegels’’.

Richard Korpel

Hoe ben je hier belandt?

Vanaf het begin? Het is een lang verhaal hoor. Ik besloot toen ik zeventien was politiek actief te worden. Ik twijfelde tussen de liberale partijen, maar kwam bij D66 uit omdat ik ook sociaal ben en geloof in een federaal Europa. Toen die keuze gemaakt was, heb ik de fractie een brief gestuurd of ze nog handjes nodig hadden. Het antwoord: Heel graag. Toen werd het al heel snel: ‘’Welke portefeuille wil jij doen als steunfractielid?’’ Op de eerste algemene afdelingsvergadering melde ik me vervolgens aan als campagne-commissielid. Een paar jaar later volgde de vraag of ik de campagne wilde leiden en daarna de vraag of ik kandidaat wilde worden voor de gemeenteraadsverkiezingen

De reden dat ik op al die vragen ‘’Ja’’ heb geantwoord, is dat ik altijd een grote  mond heb over de politiek, en dat het een betere afspiegeling moet zijn. Dan moet je die verantwoordelijkheid ook nemen, ook omdat je echt wat kunt veranderen. Ik heb er steeds wel even over na moeten denken, want het is een hele verantwoordelijkheid. De lijst-adviescommissie zet je vervolgens op basis van een gesprek op een plaats. Daar houdt het bij de meeste partijen op, maar bij D66 is het eindoordeel aan de leden. Daar mag je dan voor speechen en die besloten dat ik op plek drie mocht blijven.

Wat heb je in die maiden speech gezegd, dat je plek heeft bezegeld?

Vooral dat de gemeenteraad met name uit witte mannen van boven de vijftig bestaat. Het is niet logisch dat voornamelijk deze groep onze toekomst aan het uitstippelen zijn, zonder dat wij als jongeren daar een directe stem in hebben. Alleen een lokale partij en de VVD hebben voorderest kansrijke jongerenkandidaten, dus daar ben ik ook nu wel teleurgesteld in. Verder heb ik het veel gehad over de woningnood, het hebben van stevige duurzaamheidsambities en sprak ik me uit voor de zondagsopenstelling. Je hebt geen overheid nodig voor de rustdag. Als ik door de week druk ben en juist op zondag mijn boodschappen liever doe, moet dat ook kunnen. 

Hoe ga je dan straks om met al die raadsleden die, laten we zeggen, weer wat meer ervaren zijn?

Ik merk binnen mijn partij dat ik misschien minder ervaren ben. Maar ze zeggen: Je brengt andere ervaringen, perspectieven en ideeën mee. Die nemen ze altijd serieus en dat verwacht ik ook voor de raad.

Heb je nog meer plannen voor als je straks verkozen wordt?

Er moet, nogmaals, meer gebouwd worden. Maar naast bouwen moeten ook de voorzieningen goed geregeld zijn. Dan denk ik vooral aan meer uitgaansgelegenheden voor jongeren. We moeten niet krampachtig omgaan met particuliere initiatieven bijvoorbeeld; er is ruimte genoeg. Het openbaar vervoer kan ook beter, zowel binnen dorpen als met de rest van de randstad. Er is bezuinigd, en door sommige woonkernen rijdt de bus niet eens meer. Dat vind ik echt erg.

Thema: Afstand burger-politiek

Ik denk dat heel veel jongeren niet weten wat de gemeenteraad doet, of het saai vinden. Wat zou je tegen hen willen zeggen?

Heel veel mensen, jong en oud, volgen alleen de landelijke politiek en denken: ‘’Daar gebeurt het dus’’. Alsof alleen wat daar gebeurt belangrijk is, en de gemeente alleen is voor oude mannen en alleen gaat over stoeptegels. Tegen die mensen wil ik zeggen: De gemeente gaat ook over woningen. Ik benoem het vaak omdat ik het belangrijk vind; de gemeente kan daar echt soelaas bieden. De gemeente gaat ook over het OV, duurzaamheid en de zondagsopenstelling, maar wij willen ons bijvoorbeeld ook hard maken voor een cultuurhuis. Leuk dat Den Haag, maar die beslissingen zijn pas later en in lichtere mate voelbaar. Bovendien: Je stem doet ertoe en als je niet stemt, stem je in met de status quo. Dan blijven bij ons de Christelijke partijen aan de macht.

Heb je ideeën om de raad zichtbaarder te maken?

Het mag veel meer leven. In Rotterdam is er bijvoorbeeld goede PR. Hier hebben we geen stemwijzer en zijn de borden wel erg laat. Zelf proberen we het concreet te maken door heel actief op social media te zijn. Bijvoorbeeld door in korte filmpjes van onder de minuut onze standpunten uit te leggen.

We hebben binnenkort een ludieke actie met een advertentie in de krant: ‘’Stem lokaal, stem D66 Hoeksche Waard’’. Waarom zouden wij niet lokaal zijn? Wij wonen ook gewoon hier.

Veel mensen gebruiken de gemeenteraadsverkiezingen vooral als evaluatie van de landelijke politiek. Merk je dat veel?

Bepaalde sentimenten leven ook in de Hoeksche Waard. Ook wij horen wel eens ‘’Kutkaag’’. Als het betamelijk is, gaan we het gesprek aan. Dan leggen we uit: Je kan hier niet op Sigrid Kaag stemmen. Ook het uitsluiten van PVV en FvD, die hier niet meedoen, is helemaal niet aan de orde. We hadden het ook gedaan als dat wel zo was, maar het is nu niet belangrijk. Maar mensen gaan toch af op het landelijk sentiment. Enerzijds heb je dat niet als lokale partij, maar anderzijds heeft een lokale partij niet de contacten met de provincie, het rijk of zelfs Europa die je nodig hebt om bepaalde problemen op te lossen.

Daarover gesproken: We hebben binnenkort een ludieke actie met een advertentie in de krant: ‘’Stem lokaal, stem D66 Hoeksche Waard’’. Waarom zouden wij niet lokaal zijn? Wij wonen ook gewoon hier.

Waarom denk je dat zoveel mensen zijn afgehaakt met betrekking tot de politiek?

Bijvoorbeeld met corona vind ik het raar dat veel politici niet consistent zijn. Als Hugo de Jonge zegt dat we niet gaan controleren op vaccinaties en negatieve testbewijzen, en dat die controle verboden zou moeten worden, om het vervolgens toch te doen. Ja, dan verlies je echt het vertrouwen van mensen. Het gaat me niet om het standpunt, maar mensen raken er cynisch van als je A. zegt en B. doet, of heel stellig gaan doen over iets dat je niet kan waarmaken. Daar moet je voorzichtig mee zijn; wees dan liever eerlijk.  

Kom je veel coronakritische stickers op de lantaarnpalen en onder viaducten tegen in de Hoeksche Waard?

Ik zie er wel veel ja. ‘’Corona = Agenda 30’’ bijvoorbeeld. Ik zie het als mijn burgerplicht om die stickers te verwijderen, maar de goede stickers laat ik wel hangen. FvD = Fascisme bijvoorbeeld, hahaha.

Om terug te komen op die afstand: Ook op lokaal niveau kan het cynisme worden gevoed. Bijvoorbeeld als burgers bij een  windmolenpark een briefje in de bus krijgen of ze bij wijze van spreken willen meepraten over de kleur van de windmolen. Dat is geen participatie. Vorige week was ik bij bewoners die bij een dijk wonen, waar de trillingen van het snelverkeer, maar niet worden opgelost. ‘’We nemen het mee’’ is niet genoeg. We moeten niet vergeten dat we naast controleur ook gewoon volksvertegenwoordiger zijn.

Dat laatste lijkt me best lastig in een gemeente die misschien niet zo snel vooruit wil als jij, of D66, dat wil? Ik denk bijvoorbeeld aan de zondagsrust.

Ik denk niet dat het hoeft te botsen. Bij de zondagsrust blijkt uit enquêtes dat de meerderheid voor is, maar dat de christelijke partijen met hun hoge opkomst het toch kunnen tegenhouden. Maar in het algemeen is het zo dat politiek niet betekent dat inwoners altijd hun zin krijgen. Participatie betekent dat je als burger vanaf het beginstadium mee mag denken en je mening kan geven, en dat daar serieus iets mee gedaan worden. Zo willen we bij D66 bijvoorbeeld een burgerberaad voor een groot thema als duurzaamheid. Maar laten we niet de fictie voorhouden dat alles wat inwoners zeggen honderd procent wordt overgenomen. Daar moet je eerlijk over zijn.

In het algemeen gaat het erom goed de thermometer in de samenleving te stoppen

De campagne

Wat hebben jullie tot nu toe gedaan en wat staat er nog op de planning?

Dat wordt weer een hele opsomming, hahaha. We zijn heel actief op social media, onze lijsttrekker publiceert een dagboek van een lijsttrekker. We gaan elke zaterdag de straat op om contact te maken en te flyeren. Doordeweeks doen we hetzelfde, ook met werkbezoeken. In het algemeen gaat het erom goed de thermometer in de samenleving te stoppen. De bushokjes komen er nog aan en ik heb ook de D66-poster voor mijn raam. Alle beetjes helpen.

Voer je nog veel persoonlijke campagne?

Nee, niet direct. Ik werd wel laatst tijdens het uitgaan door tien onbekende mensen benaderd over de politiek. Daar zaten ook FvD’ers bij. We werden het niet eens, maar het bleef netjes. Het is in de media allemaal heel gepolariseerd, maar uiteindelijk zijn we met z’n allen toch Nederlanders.

Schiet je op zo’n moment gelijk in de campagnemodus? Of denk je: Nu sta ik uit.

Als ik wordt aangesproken vertel ik het graag. En dan wil ik er best bij vertellen op welke plek ik sta en een stemadvies meegeven, hahaha. Ik vind het ook leuk als het dus leeft in de omgeving.

Tot slot: Ik spreek je op de dag van de inval van Rusland in Oekraïne en we hadden het er al even over voor het interview begon. Zou je wat je toen zei nog willen herhalen?

Ja hoor. Je ziet dat in Oekraïne nu de democratie letterlijk wordt aangevallen. Dan vind ik het persoonlijk onverstaanbaar dat je niet gaat stemmen. Democratie behoeft onderhoud. Als je ziet dat die letterlijk wordt aangevallen… Ik vind het je burgerplicht. Er hebben mensen voor gevochten. Soms letterlijk, in de tweede wereldoorlog, maar mensen hebben ook gestreden voor bijvoorbeeld vrouwenkiesrecht. Nogmaals: Dan vind ik het echt een burgerplicht om te gaan stemmen.

Menno van Diest (20) studeert International Public Management in Den Haag en is naast campagneleider en kandidaat-raadslid tevens fractiesecretaris bij D66 Hoeksche Waard. Hoeksche Waard is sinds 2019 een nieuwe, heringedeelde gemeente, die voorheen bestond uit vijf losse gemeenten: Binnenmaas, Strijen, Cromstrijen, Korendijk en Oud-Beijerland. Menno komt zelf uit Oud-Beijerland. D66 heeft bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen 3 zetels gehaald.

Voor 2022 wordt is de verwachting dat dat er meer worden. 

Bron foto: Verstrekt door de geinterviewde.

Jouw bijdrage ook in de DEMO? Neem nu contact op met de hoofdredactie (Demoredactie@gmail.com). Om een artikel geplaatst te krijgen heb je geen journalistieke ervaring nodig, maar vooral enthousiasme. De verdere invulling vindt plaats in overleg.