Het was natuurlijk allemaal niet genoeg. Een schande zelfs! Een klap in het gezicht. Superlatieven kwamen tekort voor het brede gremia van studentenvakbonden en jongerenorganisaties. Kijk, extra geld vind ik ook leuk, maar in de woorden van Elsschot: ‘’Tussen droom en daad staan wetten in de weg, en praktische bezwaren’’. Ofschoon het schrijven van Elsschot moord als onderwerp heeft, weerstaat de strofe uit Het Huwelijk de tand des tijds uitstekend als allegorie voor de politiek realiteit, zoals ook Hans van Mierlo herkende toen hij het citeerde.

Matthijs Kramer

Los van de praktische bezwaren op financiële basis gaat de echte discussie over studiefinanciering en compensatie natuurlijk ergens anders over. Ik zou allerlei feiten over het sociale leenstelsel kunnen noemen, zoals de toegankelijkheid die gelijk is gebleven en de beperkte stijging van de studieschulden maar ik heb niet het idee dat deze argumenten iemand vermurwd. Studeren was, is en blijft de beste investering die je in jezelf kan doen. Het is dan ook in principe raar om een welvaartsoverdracht te realiseren van het volksdeel dat nooit gestudeerd heeft naar studenten die persoonlijk veruit het meeste profijt halen uit de maatschappelijke kosten die gemaakt worden om hun studie te bekostigen. Deze is enkele malen hoger dan het collegegeld doet vermoeden. Dan is het niet te veel gevraagd om zelf een deel van de kosten te dragen, want solidariteit is wederkerig. Een belastingverhoging treft iedereen en met een afstudeertaks lacht een studieverlater het laatst. En met alle respect voor de psychische gesteldheid van jongeren door verhoogde prestatiedruk, is het sociale leenstelsel veruit het meest eerlijke systeem van studiefinanciering. 

Dat de verschillende zogenaamd progressieve jongerenclubs, incluis de JD, de basisbeurs weer terug willen is dan ook enigszins bevreemdend. Voor de JD ook een merkwaardige U-bocht gezien de redenatie hierboven de voornaamste reden was voor de JD om tot voor kort een hartelijke voorstander van het leenstelsel te zijn. Jammer genoeg zijn wij meegegaan in de populistische zielenvisserij onder grotendeels verongelijkte, grotendeels geprivilegieerde studenten. Uiteindelijk gaat het om de directe financiële belangen van een goed georganiseerde groep hoogopgeleiden en over het algemeen kapitaalkrachtige mensen die beroep willen doen op de collectieve middelen om zichzelf – in de toekomst – nog welvarender te maken dan ze al zullen worden door hun studie. 

Dat doet mij erg denken aan de FNV en consorten in de pensioendiscussie.

Door: Matthijs Kramer 

Foto: ”Money in hands” verkregen via Creative Commons License.