De winnaar van de Jan-Willem Bertenstrofee vorig jaar was Jasper van den Hof. Zijn nominatie tijdens het septembercongres in Utrecht overviel hem en hij had al helemaal niet verwacht de ereprijs ook daadwerkelijk te winnen. Door alle verschillende petten die hij door de jaren heen binnen de Jonge Democraten heeft gehad, heeft hij veranderingen zien komen en gaan – en weer zien terugkomen. Hij bepleit dat dit niet erg is en wijst op de scholende rol die de JD vervult. De Vrienden van de JD (VJD) spraken met de uittredend winnaar en vroegen hem wie volgens hem de favorieten zijn van dit jaar.
Steve Bertens
Jan-Willem Bertens is oud-diplomaat, voormalig Europarlementariër van D66 en was al een fervent voorvechter van het bestaan van een jongerenorganisatie binnen D66 voordat de JD werd opgericht. Om deze reden is de ereprijs van de Jonge Democraten naar hem vernoemd en sinds het bestaan van deze prijs reist hij elk jaar vanuit Maastricht af naar het congres om in eigen persoon de trofee uit te reiken. Uiteraard begeleid door een uitgebreide speech, gelardeerd met interessante – hoewel niet altijd even relevante – anekdotes. Afgelopen jaar won Jasper van den Hof deze prijs.
Vorig jaar in Utrecht kreeg je de Jan Willem Bertens-trofee. Hoe heb je dit jaar als houder van de trofee beleefd?
Het was natuurlijk een bijzonder jaar. Bij het congres in Utrecht leek het alsof we al bijna voorbij de pandemie waren, maar anderhalve maand later zaten we in de tweede lockdown. Het afgelopen jaar bestond eigenlijk uit eat, work (from home) sleep, repeat. Veel actieve dingen doen buitenshuis was er niet bij. Voor mijn laatste actieve JD-jaartje was dat niet wat ik van te voren had bedacht, het was geen grandioze afscheidstournee.
Eén van de leuke dingen aan de uitreiking is dat het een goed bewaard geheim is wie de winnaar is tot de aankondiging van Jan Willem Bertens zelf. Was jij ook zo verrast vorig jaar?
Ik was zeker verrast! Natuurlijk, ik had wel verwacht dat ik ooit genomineerd zou worden: ik loop ook al een tijdje mee. Ik was bij het congres als congresvoorzitter en heb op dat moment eigenlijk geen moment stil gestaan bij een mogelijke nominatie, laat staan dat ik het zou krijgen.
“Daarnaast is het geheugen van de vereniging ook wel erg kort en zijn we soms het wiel aan het heruitvinden.”
Jasper van den Hof
De JWB-trofee wordt uitgereikt aan mensen die zich jarenlang hebben ingezet voor de vereniging. Kun je kort vertellen wat jij allemaal hebt gedaan voor de JD?
Lachend: Kort?! Ik zal het proberen. Bij mijn afdeling Groningen heb ik twee jaar de rol van werkgroepvoorzitter vervuld en een JD-kookclubje opgezet. Daarna ging ik als voorzitter het afdelingsbestuur in. Vervolgens een jaar in het landelijk bestuur als bestuurslid Scholing en Vorming. Daarna was ik namens de JD voorzitter in de provinciale PJO-koepel in Groningen, regelmatig congresvoorzitter, lid van een paar (advies)commissies (Huisvesting, Statuten, en HR). Daar tussendoor was ik ook nog JD-trainer, projectleider archivering en zelfs één keer invaller bij de SNC. Tegenwoordig slijt ik nog wat JD-uurtjes als kasco-lid bij mijn afdeling. Ik heb dus wel een aardige kapstok met JD-petten.
Eén van de dingen die Jan Willem Bertens noemde tijdens zijn speech was dat mensen jou hebben aangedragen omdat je, buiten alle officiële functies, een onmisbare bijdrage hebt geleverd aan de sfeer en cultuur binnen de JD door het doorgeven van verhalen aan jongere generaties over JD vroeger en nu. Klopt dat?
Ik vond dat een erg treffende beschrijving. Ik heb altijd geprobeerd om andere, jongere JD’ers het thuisgevoel te geven, wat ik bij de vereniging ervaren heb. Door verhalen te vertellen over de leuke en rare dingen die ik met de vereniging heb meegemaakt breek je het ijs en geef je een beeld van wat je bij de JD kan beleven en hoe de cultuur is. Daarnaast is het geheugen van de vereniging ook wel erg kort en zijn we soms het wiel aan het heruitvinden. Dan geef ik graag advies door te vertellen hoe we het ooit deden of dat wel of niet werkte; zoals een goed historicus betaamd. De onhandige fouten die ik zelf maakte of de sappige details en drama schroom ik ook zeker niet, want het moet wel leuk blijven, haha! Ik hoop dat mensen me niet zien als die ouwe lul met z’n verhalen van ‘vroegâh’.
Kun je een voorbeeld geven van zo’n JD-verhaal dat de huidige generatie ook zou moeten horen?
Als je het zo formuleert klinkt het alsof ik als een orakel wijsheden uitspuw. Meestal is de aanleiding een vraag of gebeurtenis, niet “vertel nog eens een verhaal, praatjesmaker!”. Een ontwikkeling die wel interessant vind, is het op- en afschalen van landelijk bestuursleden. Als je nagaat dat ik nog in een 9-koppig parttime bestuur zat, we 2 jaar later een bestuur van 6 en daarna 5 fulltimers hadden en we nu weer terug zijn bij een 7-koppig parttime bestuur, dan kun je concluderen dat we de laatste jaren wel erg bezig zijn geweest met ons LB.
“Bij de JD kun je echt je eigen niche vinden om ‘expert’ in te zijn of te worden”
Jasper van den Hof
Ook op andere plekken in de vereniging zie je het jojo’en met aantallen: afdelingsbesturen, werkgroepen, demoredactie, actieve leden in algemeen. Vaak wordt daar met wat paniek naar gekeken, want ‘blijft die werkgroep wel in leven?’ en ‘wordt het bestuur wel gevuld?’. Mijn ervaring is dat het vertrek van actieve mensen de ruimte geeft voor anderen om actief te worden en het op hun manier te gaan doen. Dat is ook juist iets wat de JD zo’n vrijzinnige club maakt, want we roesten niet vast in hoe we het altijd deden. Ik heb de JD wel twintig keer van standpunt zien veranderen rondom het Koningshuis, meerdere afdelingen zien opgroeien van niks (en soms ook weer terugvallen), twee complete herzieningen van het Huishoudelijk Reglement en drie renovaties van de huisstijl en de website meegemaakt. Elk hoofdstuk van het politiek programma is twee keer herschreven en de ‘dresscode’ bij congressen is van strak in het pak naar (Hans, red.) Spekman-sweaters gegaan.
Als nieuwe JD’ers iets van mij zouden moeten onthouden is dat niets in steen gebeiteld is en dat je onderdeel bent van een groter dynamisch geheel. Ja, je stort nu je tijd, ziel en zaligheid erin en het lijkt soms de belangrijkste zaak van de wereld. Na twee jaren is al dat werk als een zandkasteel afgekolfd en staan er nieuwe zandkastelen te blinken in de zon en besef je dat het niet zozeer ging om het resultaat maar om dát je het deed, de mensen waarmee je het deed en wat je er van geleerd hebt.
Over een jaar is de JD mij allang vergeten; misschien dat er dan wel een nieuw oud-lid is dat slappe verhalen verteld in een poging wat wijsheden van vroeger over te brengen, misschien niet… en dat is helemaal prima.
Inmiddels ben je wat minder actief. Wat is de meest waardevolle herinnering die je bewaard aan jouw JD-tijd?
Ik denk dat dat een moment tijdens mijn eerste congres was. Dat was in Groningen in 2013. In de A-kerk keek ik vol ontzag naar een handjevol insprekers die gepassioneerd voor en tegen inspraken op de resolutie Economie, waar ik nauwelijks iets van begreep. Dat was het moment waarop het bij mij klikte dat de JD een club is van mensen met totaal verschillende expertises en interesses, maar die toch een gezamenlijke visie hebben en waarbij onenigheid over één ding niet een dogmatische scheiding betekent en je het verder altijd oneens bent. Bij de JD kun je echt je eigen niche vinden om ‘expert’ in te zijn of te worden – of dat nu gaat over een bepaald politiek onderwerp, een organisatievaardigheid of gewoon als sociale praatjesmaker – en waar je gewaardeerd kan worden door de rest van de vereniging voor hoe je die expertise inbrengt.
“het belangrijkste is dat je fouten mag maken zonder dat je leven of carrière ervan afhangt”
Jasper van den Hof
Uiteraard heb ik ook warme herinneringen aan veel van de landelijke weekenden en congressen waar ik bij was: of het nu ging om het rellen met moties tijdens een congres of chillen in een hottub tot 9 uur ‘s ochtends. En natuurlijk aan mijn twee bestuursjaren, waar ik echt veel van geleerd heb en goede vrienden aan heb overgehouden.
Is er iets dat je mee zou willen geven aan de huidige generatie JD’ers?
Volgens mij heb ik het al wel min of meer gezegd, maar misschien kernachtig: het gaat om het spel, niet om de knikkers. In mijn optiek is het scholende karakter de belangrijkste functie van de JD: je kan je tegen de politiek aan bemoeien; je leert jezelf uit te drukken en hoe je anderen kan overtuigen om met jouw idealen en ideeën mee te gaan of tot een consensus te komen; hoe je in harmonie zaken moet organiseren en besturen; en wat te doen als je het inhoudelijk niet eens bent. Maar het belangrijkste is dat je fouten mag maken zonder dat je leven of carrière ervan afhangt.
Wie moet volgens jou dit jaar de JWB trofee winnen?
Mijn shortlist bij deze vraag is altijd: Pauline Gerth van Wijk, Charley van Enckevort, Ingrid Weerts, Casper de Jong en Marten Porte. Zij hebben allemaal veel diverse functies voor de JD uitgevoerd. Als het gaat om mensen die niet heel erg in de spotlight staan, denk ik vooral aan Charley en Casper, aangezien de andere wel bekend zijn als LB’er of congresvoorzitter. Als ik nu zou moeten kiezen zou ik het aan van hen geven. Charley heeft heel veel gedaan in teams en commissies op landelijk niveau. Tijdens mijn LB-jaar viel ze bij mij op als een fixer, iemand die shit gedaan krijgt. Casper heeft destijds afdeling Twente-Overijssel nieuw leven ingeblazen en zich ingespannen op scholingsbeleid als coördinator en coach. Beide zijn ze lange tijd actief geweest en ze hebben op hun manier veel bijgedragen aan de JD, maar ik denk dat maar weinig leden ze zullen herkennen.
De Jan-Willem Bertenstrofee wordt aankomende zaterdag op het Zomercongres van de Jonge Democraten uitgereikt. Ken jij een JD’er die het verdient om in het zonnetje gezet te worden? Stuur je nominatie, voorzien van een motivatie en eventuele ondersteuningsverklaringen, uiterlijk vrijdag 9 juli via bestuur.vjd@jongedemocraten.nl.
Bron omslagfoto: Steve Bertens.