Het kan allemaal best binnen de wettelijke grenzen vallen, maar ongepaste berichten aan jonge jongens zijn veelvoorkomend en moreel onjuist. Jurgen Verhagen deelt in een persoonlijk verhaal zijn ervaringen en wil een onderliggend probleem doorbreken.
Jurgen Verhagen
Deze week werd bekend dat Sidney Smeets, kersvers Tweede Kamerlid, beschuldigd wordt van seksueel ongewenst gedrag bij minderjarige jongens en jonge mannen. De melders hebben jarenlang niets van zich laten horen, maar voelen zich nu gesterkt om op social media toch met hun verhaal naar buiten te treden. Inmiddels heeft Smeets besloten om afstand te doen van zijn zetel in de Tweede Kamer. Er schuilt een publiek geheim in de LHBTI+ community en het patroon wordt steeds duidelijker.
Er wordt veel gesproken en geoordeeld over het gedrag van Smeets. Ik wil duidelijk stellen dat mijn verhaal niets te maken heeft met Sidney Smeets als persoon. Mijn verhaal heeft te maken met het patroon wat hieraan ten grondslag ligt en staat niet op zichzelf.
Parallelle wereld
Op 17-jarige leeftijd kwam ik uit de kast, onwetend van de wereld die me te wachten stond. Op die leeftijd weet je überhaupt niet welke wereld er aan je voeten ligt, maar als jonge homo stapte ik een compleet nieuwe wereld binnen. Een wereld die zijn eigen regels en voorschriften heeft gecreëerd, omdat de maatschappelijke normen en waarden hen jarenlang hebben uitgesloten. Er werd en wordt voor elkaar gezorgd, omdat anderen dat niet deden of hen niet begrepen.
Een voorbeeld. “Vieze homo,” ik kreeg het gistermiddag nog midden op straat naar mijn hoofd geslingerd door een voorbijrijdende man. Het gevoel wat je dan bekruipt, kun je niet met iedereen delen. Niet iedereen begrijpt dit. Niet iedereen weet hoe het voelt om op de hoek van je eigen straat geraakt te worden in het diepst van je identiteit. Een gevoel wat je wel kunt delen met mensen die hetzelfde meemaken. Dit vormt de basis van het probleem dat ik wil beschrijven.
Ontdekkingsreis
Als opgroeiende jonge homo ben je kwetsbaar voor misbruik. Nog kwetsbaarder dan andere jongeren, die het ‘volwassen worden’ gezamenlijk doormaken. Je staat er voor je gevoel namelijk alleen voor. Je hebt zelf op je zolderkamer ontdekt dat je anders bent dan de norm en je probeert dit voor jezelf te accepteren. Je ontdekkingsreis is anders dan die van je vrienden en niet met hen te delen. Gehoord voel je je door anderen, die dezelfde reis hebben doorgemaakt.
Jongens, in en uit de kast, voelen zich snel vertrouwd bij anderen die hun reis kennen. Bij de eerste voorzichtige stapjes die je in de gay scene zet, word je al snel benaderd door mannen die zich met de verkeerde intenties over je ontfermen. Op apps als Grindr, maar ook in de kroeg, worden jongens aangesproken door mannen die hun status in de strijd gooien om je een veilig gevoel te geven. Journalisten, docenten, advocaten en directeuren die vele jaren ouder zijn, bieden een luisterend oor en stellen je op je gemak. “Je bent niet alleen, we’ve all been there. Het komt goed.”
Het zijn welkome gesprekken op eenzame momenten, waarvan dankbaar gebruik wordt gemaakt. Zodra het vertrouwen gewonnen is, treden de ware intenties onopgemerkt naar de voorgrond. De gevoelens en gedachten die tot dat moment vaak nog diep geheim zijn, worden gedeeld en een naaktfoto is soms al snel gestuurd. Nog altijd voelt het fijn om begrepen te worden en het idee om je ervaringen te bespreken bij een kop koffie is niet eens zo gek.
Op mijn achttiende kreeg ik hier zelf mee te maken en werd ik misbruikt door iemand die beter had moeten weten. Iemand die door zijn leeftijd mijn kwetsbaarheid had moeten herkennen. Iemand die mij in bescherming had moeten nemen, maar het tegenovergestelde deed. In de jaren daarna heb ik veel jongens leren kennen met eenzelfde verhaal. Het is een patroon dat zich keer op keer herhaalt, als een destructief werk van Escher. Een patroon wat bovendien algemeen bekend is binnen de gay scene.
Toegestaan misbruik
Dit kan en mag zo niet langer doorgaan. Initiatieven als Jong & Out en de Gay-Straight Alliances bieden gelukkig voor veel jongeren een veilige plek, maar lang niet voor allemaal. Teveel jongens worden nog verleid en in de val gelokt. Het luisterend oor bij eerdergenoemde mannen voelt fijn. Pas tijden later merk je dat de intenties hierachter niet oké waren, maar wat kun je er dan nog aan doen? Het voelt niet als misbruik, het was met wederzijds consent, het is niet strafbaar, je was jong en naïef en het is nou eenmaal gebeurd. So be it. Het is een patroon wat zich blijft herhalen, omdat er niet over gesproken wordt. Het is de angst die mijn ouders hadden toen ik uit de kast kwam. Het is de angst die terecht is.
De verantwoordelijkheid om onze jongeren hiervoor te beschermen is aan ons allen. Ouders alleen kunnen hun kinderen hier niet tegen beschermen. Mijn ouders hadden dit niet voor mij kunnen voorkomen. Het is de taak van docenten, vrienden, jongerenwerkers, barmannen, buren, ooms en tantes om hier alert op te zijn. Hopelijk opent de zaak van Smeets ook de ogen van politici, nu dit patroon zich onder hun neus afspeelt.
Het is aan mij als ervaringsdeskundige om hier aandacht voor te vragen en het goede voorbeeld te geven door een luisterend oor aan mijn omgeving te bieden. Het is aan mannen als Sidney Smeets om niet langer de lijntjes van het Strafrecht te arceren, maar moreel leiderschap kleur te geven.