“Meer Lilian & Lilianne & Sigrid & Jesse.” Dat staat er op de GroenLinks (GL) flyer die ik in mijn brievenbus aantref. Het maakt niet uit op welke linkse partijen we stemmen volgens GL. Maar, zo is het idee, we moeten er samen voor zorgen dat er een progressief en links front komt. De toeslagenaffaire mag nooit weer gebeuren, er moeten meer maatregelen tegen klimaatverandering komen, en van het leenstelsel moeten we zo snel mogelijk af. Het klinkt mij als muziek in de oren.

Julian Talma

Ik word steeds enthousiaster over Klavers voorstel. Zeker voor jongeren zou het een uitstekend plan zijn dat progressieve partijen meer met elkaar optrekken (zij stemmen veel vaker op D66 en GL). Maar muzieksmaken verschillen, blijkt ook nu maar weer eens duidelijk. Steeds vaker gooien mensen namelijk keiharde tegenargumenten in mijn richting. Tijd dus om zelf grondig onderzoek uit te voeren, want, lieve linkse coalitie, I’m never gonna give you up.

Weinig steun

Goed, laat ik bij de nadelen beginnen. Ten eerste, en dat is toch wel enigszins van belang, zien niet alle genoemde partijen het plan zélf überhaupt zitten. D66 heeft wel aangegeven een zo progressief mogelijk kabinet te willen, maar vindt het niet goed als de politiek in blokken tegenover elkaar gaat staan. Bovendien zit D66 liever niet met de EU-kritische SP in één kabinet.

Daarnaast zijn PvdA en SP niet zozeer te spreken over D66. Die is volgens hen wel progressief, maar niet links genoeg, zo bleek uit een toelichting van Lilianne Ploumen haar woordvoerder in de NRC. De SP geeft verder aan ook goed overweg te kunnen met CDA en ChristenUnie (CU). Al met al lijkt het er dus op dat Klaver nog niet veel steun kan vinden voor zijn stembusakkoord.

Oké, eerlijk toegegeven, een puur linkse en progressieve coalitie zal waarschijnlijk niet uitvoerbaar zijn.

Je zou je dus zeker kunnen afvragen of Klaver zijn plannen niet iets teveel forceert. Zonder steun van de betreffende partijen flyers verspreiden met daarop de namen van hun partijleiders, vind ik best opdringerig. Maar misschien spelen de vorige verkiezingen daarbij een grote rol. Toen deed GL lange tijd serieus mee aan de onderhandeltafel, totdat het schip toch strandde – tot onvrede van veel GL-kiezers. Wil Klaver met deze actie duidelijk maken dat ze dit keer wél mee willen regeren?

Moed

Hoe je het ook wendt of keert, de kans dat een volledig linkse en progressieve coalitie mogelijk wordt, is vooralsnog klein. In de meest recente NOS peilingwijzer op het moment van schrijven staan de beoogde partijen op slechts 49 zetels. Zelfs de steun van – de rechtse –  CDA (met 19 zetels samen met PVV de grootste na VVD in de peilingen), zou niet genoeg zijn voor een Kamermeerderheid. Klavers plan lijkt ronduit onrealistisch, misschien zelfs naïef. En een regering zonder VVD, die met 40 zetels in de peilingen meer dan het dubbele aantal zetels heeft als PVV of CDA, lijkt dan ook niet mogelijk. Het is moeilijk om optimistisch te blijven.

Toch is de moed me nog niet volledig in de schoenen gezakt. Oké, eerlijk toegegeven, een puur linkse en progressieve coalitie zal waarschijnlijk niet uitvoerbaar zijn. Maar als je zulke grote en ambitieuze plannen hebt als de progressieve partijen, is er ook wat moed nodig.

Samen sta je sterk

PvdA, SP, GL en D66 hebben dan misschien wel (bij lange na) geen meerderheid, samen optrekken maakt ze wel degelijk veel sterker. GL heeft samen met D66 óf PvdA (respectievelijk op 14 en 13 zetels in de peilingen) al meer dan 25 zetels. Dan staan ze volgens de huidige peilingen in één keer al op de tweede plek.

En wat mij betreft mag D66 daar wel wat scherper in zijn. Het basisidee van Klaver, dat progressieve partijen niet zonder een andere progressieve partij zouden moeten gaan regeren, vind ik namelijk best wel goed. Waarom? Het laatste wat we zouden moeten willen is nóg een kabinet waarin een open overheid, goed onderwijs en strijden voor het klimaat niet hoog op de politieke agenda komt te staan. Kaag gaf in een interview met NOS aan er wel naar te streven om samen te werken in een  “zo progressief mogelijk kabinet”, maar dit biedt ze nog veel te veel vrijheid.

Genoeg reden voor mij dus om alsnog te blijven pleiten vóór samenwerking op het linkse, progressieve front. Het ziet er nu niet eenvoudig uit om na de verkiezingen met alle progressieve partijen samen op te treden. Maar als we nou allemaal op Lilian, Lilianne, Sigrid óf Jesse stemmen deze verkiezingen, zou dat zeker makkelijker maken.

---

Bron omslagfoto: Verkiezingsposter van GroenLinks waarin ze oproepen ook op de andere progressief en/of linkse partijen te stemmen. Uit: Trouw