Vaak horen we over de enorme Amerikaanse defensie-uitgaven en hoe die van Nederland en de rest van Europa daarbij in het niet vallen. De bedragen zijn zo groot, je vraagt je af wat de VS ervan kopen en wat hen daarmee al decennia de enige militaire wereldmacht maakt.
Inzending van: Tip ten Brink
Laten we eerst even stilstaan bij hoe de uitgaven van de VS zich verhouden binnen de NAVO. In 2019 was de NAVO verantwoordelijk voor 54% van de wereldwijde defensie-uitgaven. De VS gaven ruim 600 miljard euro uit en zijn daarmee verantwoordelijk voor ruim twee derde van alle NAVO-uitgaven. Ter vergelijking, het VK, Duitsland en Frankrijk geven elk ruim 40 miljard euro uit.
Goed, de VS geven dus veel uit, maar wat maakt ze nu precies de enige militaire wereldmacht? Om een wereldmacht te zijn, moet een land op elke plek ter wereld die macht kunnen uitoefenen. Als we het hebben over militaire macht, betekent dit dat een wereldmacht op elke plek ter wereld wapens in moet kunnen zetten. Dit brengt ons al snel naar de kern van de macht van de VS. De capaciteit van de VS om overal, op elk moment, wapens in te kunnen zetten is namelijk ongeëvenaard. De VS hadden lange tijd zelfs het doel om twee grote oorlogen tegelijkertijd te kunnen vechten.
Groot, groter, grootst
Waar is de Amerikaanse militaire macht op gebaseerd? Ten eerste hebben zij raketten die elke plek ter wereld kunnen raken. Alleen Rusland en (mogelijk) China hebben vergelijkbare arsenalen. Ten tweede, de VS bezitten tien vliegdekschepen, die vanwege hun kernreactoren een praktisch ongelimiteerd actieradius bezitten, hiermee kunnen ze overal ter wereld moderne straaljagers inzetten. Slechts één ander land – Frankrijk – bezit ook een (weliswaar veel kleiner) nucleair-aangedreven vliegdekschip. Rusland bezit één groot vliegdekschip, China twee. De vliegdekschepen van de VS hebben echter bijna dubbel zo veel plek voor vliegtuigen. Als we kijken naar het totaal aantal vliegtuigen op de vliegdekschepen, inclusief conventioneel-aangedreven types, kan de VS er ongeveer twee keer zo veel op de been brengen (ruim duizend) als alle andere landen bij elkaar.
Ten derde heeft Amerika bijna 40 overzeese bases (ter vergelijking: het VK en Rusland hebben er allebei ongeveer 20, maar die van Rusland zijn grotendeels gevestigd in buurlanden en die van het VK in overzeese gebieden). Naast deze fysieke capaciteiten, heeft de VS ook een zeer groot aantal bondgenootschappen. Als we NAVO-landen niet meerekenen, heeft de VS innige militaire banden met zes landen die in de top tien staan van grootste defensie-uitgaven. Enkel met China en Rusland heeft de VS nauwelijks militaire banden in deze top tien.
Minder soldaten
Als we kijken naar het aantal tanks of pantserinfanterievoertuigen, of simpelweg naar het aantal soldaten, lopen de VS achter op China en Rusland. Dit zegt echter niet zoveel, omdat je maar weinig soldaten nodig hebt als je door je vliegtuigen en schepen kunt voorkomen dat een ander land überhaupt in de buurt komt. Daarnaast kost de uitrusting van een gemiddelde Amerikaanse soldaat ruim tien keer zo veel als die van een gemiddelde Chinese soldaat en nog steeds zes keer zo veel als we met het andere prijspeil in China rekening houden.
Kortom, als we kijken naar conventionele militaire macht, is er in de verste verte nog geen concurrent te bekennen voor de VS. In elk conventioneel conflict zal de EU en Nederland dus sterk afhankelijk zijn van de VS en hun bondgenoten, waar we er nu gelukkig één van zijn.
Bron omslagfoto: United States Navy – De Amerikaanse U.S. Navy Gerald R. Ford-class (links) en Nimitz-class U.S.S. Harry S. Truman vliegdekschepen varen over de Atlantische Oceaan op 4 juni 2020.