“We begonnen dit millennium barstensvol optimisme. Het kan alleen maar beter, maar dat viel tegen.” Zo begint Geert Mak het VPRO-programma In Europa, waarin de recentste geschiedenis wordt belicht. En inderdaad zoals Mak ook vaak stelt het is lastig om de geschiedenis te herkennen als je er midden inzit.
Desondanks doen we als mensen vaak genoeg aan voorspellingen en verwachtingen over de toekomst op basis van huidige trends. De politiek gebruikt vele scenario ’s om beleidsplannen te maken en biedt enig houvast. Knelpunten en kansen worden zo mooi in kaart gebracht. Met het begin van een nieuw decennium rijst de vraag die al veelvuldig gesteld is: hoe ziet het jaar 2030 eruit?
Ons wereld verandert heel snel, dat maakt voorpellen heel moeilijk. Bij het What If Lab vinden ze het bijvoorbeeld lastig inschatten hoe de banken er in 2030 uitzien. De bank was vroeger de hoeksteen van het gezin. Echter, ruimte (in stedelijke omgevingen) wordt steeds schaarser en daarom wordt de behoefte aan een eigen plek steeds groter. Studytube zocht uit hoe een werkdag eruitziet in 2030. Nog verder gaande automatisering en digitalisering, maar fysiek werk zal niettemin blijven bestaan. Het gemeenteloket is verdwenen en een gemeenteambtenaar komt thuis langs wanneer nodig. Ook moeten bedrijven overgaan ‘naar een organisatiecultuur waarin leren centraal staat.’
Wat zegt het Centraal Planbureau?
Het CPB en Planbureau voor de Leefomgeving publiceerden in 2015 het rapport Toekomstverkenning Welvaart en Leefomgeving. Dit is waarschijnlijk het uitgebreidste rapport voor 2030 en 2050. Twee scenario’s zijn uiteengezet, Hoog tegenover Laag. Hoog staat voor een sterke bevolkingsgroei gepaard met economische groei, Laag staat juist voor minder grote bevolkingsgroei, zelfs een krimp na 2030. Economische groei is in beide gevallen het geval, maar vergrijzing zal (net als nu al) een drukkend effect blijven hebben. Daarnaast zullen steeds meer mensen naar de steden trekken, voornamelijk naar de Randstad. Volgens het AD wil Dordrecht bijvoorbeeld groeien in inwoneraantal in 2030, onder andere door een metrolijn naar Rotterdam en Den Haag.
Duurzaamheid en het klimaat worden de belangrijkste woorden van komend decennium. Volgens de Toekomstverkenning zal er sterke vermindering van de broeikasgasuitstoot plaatsvinden, vanwege de te nemen klimaatmaatregelen. De energievoorziening gaat bijvoorbeeld sterk veranderen van fossiele energie naar duurzame alternatieven. Trendwatcher Lieke Lamb ziet dat klimaatverandering echt op ons netvlies staat. Daarom zullen producten van minder ver komen, maar komen ze van de plaatselijke boer, kruidenier of fabriek. Vlees zal beduidend minder gegeten worden en verworden tot iets exclusiefs. Ik zou zeggen, misschien komt er meer ambacht en meer gelet op lokale landbouw.
En hoe zit het met onze hoofdstad Amsterdam?
God, krijgt die hoofdstad nou weer aandacht? Toevallig woon ik er en ben ik in 2030 inmiddels 29 jaar. Het streven van de gemeente is om alleen elektrische auto’s toe te staan in 2030. De 33.000 benzine rijdende auto’s zullen dan verleden tijd zijn. Daarnaast is er meer ruimte voor voetgangers en fietsers, zeker in de grachtengordel. De 1 miljoen inwoners zal tegen die tijd wel aangetikt zijn; het wordt dus drukker dan ooit. Alle (ja, het worden er nog meer) festivals overschrijden de 85 decibel. Recent presenteerde de hoogleraar urban planning Zef Hemel, dat de Zuidas een tweede centrum gaat worden. Hij verwacht dat meer mensen gaan reizen en Amsterdam een pied-a-terre stad wordt. Er zal flink worden gebouwd en de horeca springt hier graag in. Twintig tot dertig procent van de stad zal rond 2030 uit expats bestaan.
Beginnen we nu een decennium met veel optimisme, wat achteraf tegenviel? De voorspellingen zijn optimistisch van toon, ze lijken geen doemscenario’s voor te stellen. Toch ben ik tot nu toe niet tevreden. De focus op de Randstad en op de groei ervan houdt geen wat mij betreft geen rekening met krimpregio’s zoals Groningen en Zeeland. Die voorspelling is er al wel, maar wat mij betreft wordt er te weinig aan gedaan (hoef ik alleen al kazerne te roepen). En het is nog maar de vraag of de verbinding met Groningen daadwerkelijk doorgaat. Zo ja, dan ten faveure van de Randstad. Ik zou het grappig vinden als mijn stad de titel hoofdstad verliest. De stad zal in 2025 750 jaar bestaan, wat een actueel moment is om dat te doen. Ik hoop dat dan Amsterdam weer een normaal stadhuis heeft (op de Dam dus) en dat daarmee Amsterdam zich geen hoofdstad meer mag noemen, maar juist Den Haag. Daar zetelt immers de regering, en misschien zit er zelfs een presidente. Het is maar de vraag of al deze voorspellingen uitkomen, maar er mag ook best in het landsbelang als geheel worden nagedacht.
Geschreven door: Thomas van de Vijver