Beste Jonge Democraat,

Op het komende wintercongres worden organimo’s met betrekking tot de Erwin Nypels Stichting (“ENS”) in stemming gebracht. De ALV heeft al diverse malen ingestemd met de oprichting van ENS. Ook zijn de concept statuten al goedgekeurd. Het beoogd bestuur van ENS legt twee wijzigingen in die statuten en diverse regels voor onkostenvergoedingen voor, waarna tot overboeking van de gelden kan worden overgegaan. Omdat misschien niet iedereen de Stichting kent, staat op de ENS pagina van de JD website een uitgebreide toelichting (1) waarom ENS wordt opgericht; (2) wat het doel van de stichting is; en (3) wat er dit wintercongres aan de ALV wordt voorgelegd. Dit is de korte samenvatting daarvan.

1. Waarom wordt ENS opgericht? 

De JD is voor haar inkomsten afhankelijk van
(1) subsidie en (2) contributiegeld. De hoogte van de subsidie wordt berekend op basis van het zetelaantal van D’66 en ons ledenaantal. Het aantal leden bepaalt ook hoeveel contributie we ontvangen. Als D66 het slecht doet, neemt meestal ons ledenaantal ook af. Na een verkiezingsnederlaag zit de JD daarom minimaal vier jaar met een financieel probleem: de subsidie daalt fors, terwijl we ook minder contributie binnenkrijgen. De JD heeft een reserve waarmee we de financiële gevolgen van schommelingen in het politieke klimaat kunnen opvangen. Daarmee kunnen we in slechte tijden de begroting aanvullen, zodat er altijd voldoende geld is voor de JD-doelstellingen.

Een hoge reserve is goed, maar bij een vrijwilligersvereniging ook een risico. De ALV kan met één stemming zoveel geld uitgeven dat zij het voortbestaan van de JD in gevaar brengt. Het jaarlijks wisselende LB heeft toegang tot de volledige reserves, waardoor ondoordachte beslissingen of fraude veel schade kunnen aanrichten. Zelfs goedbedoelde investeringen van het vermogen – in bijvoorbeeld aandelen of vastgoed – kunnen desastreus uitpakken als daardoor de reserve in waarde daalt of niet liquide is als de JD het nodig heeft. Bij slinkende ledenaantallen in een politiek slecht klimaat, stijgt de kans op een kwalitatief minder goed bestuur en daalt het aantal actieve leden dat daarop toezicht houdt. 

Op ALV76 is het LB opgeroepen een rechtspersoon met onafhankelijk bestuur op te richten om de reserve van de JD te beheren. De Commissie Bolknaak heeft dit plan juridisch, fiscaal en praktisch onderzocht en geadviseerd de Erwin Nypels Stichting op te richten. Op ALV80 is ingestemd met de concept statuten.

2. Wat is het doel van ENS?

De Erwin Nypels Stichting (ENS) wordt de steunstichting van de JD. De stichting heeft als doel de continuïteit van de JD te waarborgen door het opbouwen en beheren van een reserve waarmee in slechte tijden verliezen kunnen worden opgevangen. De statuten stellen zeer strenge eisen aan het vermogensbeheer, zodat altijd voldoende geld beschikbaar is. Het stichtingsbestuur denkt mee en beslist over uitkering van de reserve, om het voortbestaan van de JD zo goed en lang mogelijk te waarborgen. 

In de statuten zijn waarborgen ingebouwd om te voorkomen dat de Stichting teveel (financiële) macht krijgt of te ver van de JD afstaat. De JD maakt niet al haar weerstandsvermogen over, zodat de Stichting niet voor kleine fluctuaties hoeft te worden aangesproken. Bestuursleden worden op voordracht van de Stichting benoemd door de ALV. Bovendien nemen de Landelijk Penningmeester en Landelijke Kascommissie deel aan ENS-vergaderingen. De Stichting wordt jaarlijks gecontroleerd door de Landelijke Kascommissie en de externe accountant. Tot slot zijn bestuurlijke of gekozen functies binnen de JD en D66 onverenigbaar met het stichtingsbestuur, zodat de bestuursleden zoveel mogelijk onafhankelijk zijn.

3.Toelichting organisatorische moties

Op dit moment ontbreekt een effectieve regeling om ENS-bestuursleden te schorsen of ontslaan, anders dan door een gang naar de rechter (artikel 2:298 BW). Wij willen het bestuur de mogelijkheid geven met een meerderheid van stemmen één van haar eigen leden te ontslaan (zie het voorgestelde artikel 8 sub b). Hiervan kan gebruik worden gemaakt bij disfunctioneren maar ook om een bestuurlijke impasse te doorbreken. Het tweede, meer controversiële voorstel is dat ook de JD ALV ENS-bestuurders kan ontslaan. De ENS beoogt te voorkomen dat de JD in één ALV haar reserves kan uitgeven. Bij een onbeperkte ontslagbevoegdheid kan dat wel. De ALV kan kort na elkaar instemmen met onttrekking uit de reserve, het ontslag van ENS-bestuurders en de benoeming van nieuwe bestuursleden (die wel met het uitkering instemmen). Toch moet de JD in onze optiek kunnen ingrijpen bij disfunctioneren én invloed kunnen uitoefenen op het financieel beleid van ENS, zonder naar de rechter te hoeven. Wij stellen voor artikel 4 zodanig te wijzigen dat het JD-bestuur ENS-bestuursleden kan schorsen. Daarnaast kan de ALV per zes maanden één ENS-bestuurslid ontslaan. Bij onenigheid over het beleid, zijn er dan tenminste twee ALVs nodig om een significante omslag te bewerkstelligen. Dat geeft tijd voor nader overleg en voor het ENS-bestuur om actie te ondernemen tegen écht onverstandige beslissingen. Als de JD meerdere bestuurders in één keer wil ontslaan kan dat via de rechter.

Daarnaast willen we het begrip ‘jaaromzet’ in artikel 5 en 6 vervangen door ‘gemiddelde jaarbegroting’. De jaaromzet bepaalt met welke meerderheid het bestuur moet instemmen met uitkeringen en hoeveel geld beschikbaar moet zijn op de spaarrekening. Omzet doelt op de inkomsten (voor kosten) van een bedrijf. Bij de JD in slechte tijden is juist het probleem dat die inkomsten de uitgaven niet dekken. Wij willen daarom de regels afstemmen op het bedrag dat nodig is om de vereniging draaiende te houden, oftewel de jaarbegroting. Die middelen moeten altijd op korte termijn beschikbaar zijn. De ‘gemiddelde jaarbegroting’ wordt dan gedefinieerd in artikel 5 lid 11: “Onder ‘gemiddelde jaarbegroting’ wordt in deze statuten verstaan: het gemiddelde van de in de voorgaande vier jaar vastgestelde begrote uitgaven van de Jonge Democraten.”

Als over de voorgestelde wijzigingen is besloten, wordt ENS opgericht. Voorgesteld wordt om dan zo snel mogelijk een eerste tranche van EUR 60.000 over te boeken om binnen ENS te beheren. Tot slot wordt voorgesteld dat de JD de onkosten van ENS vergoed, zodat ENS niet op de reserves inteert. Dat is niet anders dan de huidige situatie, waarin de JD deze kosten ook draagt. 

Graag tot ziens op het wintercongres in 2020, waar deze voorstellen besproken zullen worden!