Gastopinie door Tom Buis
In het stuk ‘De beloften van neonicotinoïden en glyfosaat’, gepubliceerd in de laatste Demo van 2018, stelt Kevin Smit dat de D66 en JD meegaan in “het populisme omtrent voedsel en agricultuur”. Smit roept op om onbevooroordeeld te kijken naar de vraagstukken binnen de agrarische sector. Een oproep die ik van harte ondersteun. Helaas is zijn stuk niet onbevooroordeeld en ontbreekt het aan een analyse die agrarische innovaties in een bredere context plaatsen. Technologische vooruitgang staat tenslotte niet per definitie gelijk aan maatschappelijke vooruitgang. De toepassingen van nieuwe technieken als ‘CRISPR-Cas’ moeten beoordeeld worden op meer vlakken dan alleen rendement.
Onbevooroordeelde discussies op basis van feiten zijn volgens Smit noodzakelijk. Maar wanneer hij lobbyisten van Greenpeace beoordeelt als “onbetrouwbaar” zonder vervolgens informatie te geven waarop deze basering stoelt, dan zijn we nog ver weg van een rationele discussie.
Dat er binnen de agrarische sector hervormingen moeten plaats vinden lijkt op basis van de groeiende wereldbevolking een logische stap. De Verenigde Naties voorspellen dat de wereldbevolking in 2050 is gegroeid naar 9,77 miljard inwoners, een 60% toename ten opzichte van 2000. Om al deze monden te voeden moet de landbouw worden geïntensiveerd worden. Toch?
Als bioloog kan ik alleen maar verwondering hebben voor de nieuwe technieken die ontwikkeld worden door wetenschappers. Nieuwe genetische modificatie technieken, zoals CRISPR Cas, kunnen op ingenieuze wijze het DNA van organismen aanpassen. Dit soort technieken kunnen een bijdrage leveren aan een verhoogde productie van gewassen.
De toepassingen van genetische modificaties in agricultuur hebben er helaas voor gezorgd dat er wereldwijd sprake is van monoculturen. Juist deze monoculturen zijn ontzettend kwetsbaar in de race tegen ziekten en resistentie. Zij passen daarom niet bij het streven naar een duurzame oplossing. Bovendien leidt het verhoogd gebruik van pesticiden bij genetisch gemanipuleerde gewassen tot een groot verlies in biodiversiteit. Op het moment creëren we gewassen met een hoger rendement dan voorheen, maar zijn we ons wel bewust van de risico’s en schade die dit met zich meebrengt?
De voedselproblematiek en de rol van technologische ontwikkelingen, zoals pesticiden en genetische manipulatie, moeten door politici in een bredere context worden geplaatst. Technologische ontwikkelingen zijn niet de enige variabele in de problematiek rondom voedselvraagstukken. Juist wanneer blijkt dat technieken als pesticiden en genetische modificatie voor een kwetsbare voedselvoorziening zorgen, is het belangrijk om ook naar andere factoren te kijken.
De Food and Agriculture organisation van de Verenigde Naties schat dat wereldwijd 30% van het voedsel verloren gaat en niet wordt geconsumeerd. Maatregelen die voedselverspilling tegen gaan lijken daarmee op voorhand haalbaarder en minder risicovol dan blijven hopen op die ene technologische doorbraak. Hetzelfde geldt voor het aanpassen van voedingspatronen.
Laten we ons vooral niet doodstaren op efficiëntie in de agrarische sector, maar dit plaatsen in een bredere context. Hierbij zou gekeken moeten worden naar andere socio-economische en ecologische factoren die een rol spelen in de discussie rondom voedsel(on)zekerheid. Juist grondoorzaken als overconsumptie en ongelijke welvaart moeten worden aangepakt. Dat technologische ontwikkelingen daar een mooie bijrol in kunnen spelen is alleen maar mooi meegenomen.
Tom Buis werkt als pleitbezorger mondiale gezondheid op het versterken van mondiale gezondheidssystemen en het betaalbaar maken van medicijnen. Hij heeft een academische achtergrond in (Medische) Biologie en Global Health. Tom is politiek actief geweest als fractievolger van de VVD in de gemeente Heumen en later als één van de kernleden en medeoprichters van D66 Heumen.